Last updated on 15 października, 2025
- Całkowity koszt leasingu = opłata wstępna + raty (kapitał, odsetki) + wykup + koszty okołoleasingowe i eksploatacja − efekty podatkowe (VAT i PIT/CIT w limitach).
- Reguła podatkowa: użytek mieszany – VAT 50% i 75% eksploatacji; użytek wyłącznie firmowy (po formalnościach) – VAT 100%.
- Limity dla aut osobowych: 150 000 zł kapitału (lub 225 000 zł EV/wodór); odsetki poza limitem.
- Porównaj 3 opcje: Leasing vs Kredyt vs Gotówka na jednym case 36M – raportuj TCO „po podatku”, koszt/miesiąc, koszt/km i IRR/XIRR.
Całkowity koszt leasingu liczysz, sumując wszystkie płatności i koszty użytkowania auta, a następnie odejmując VAT oraz oszczędność PIT/CIT zgodnie z limitami 150 000/225 000 zł i reżimem użycia pojazdu. Tak wyliczone TCO „po podatku” porównasz z kredytem i gotówką na tym samym przykładzie. Chcesz zrobić to w 5 minut w Excelu i uniknąć typowych błędów?
Krok 1: Jakie dane zebrać, by dobrze policzyć koszt leasingu?
Przygotuj kompletny zestaw „inputów”: cena pojazdu netto/brutto, opłata wstępna (np. 10–30%), liczba rat i wykup, oprocentowanie/opłata finansowa, okres (np. 36 miesięcy). Zdefiniuj reżim podatkowy: VAT 50% (użytek mieszany) lub 100% VAT (użytek wyłącznie firmowy po formalnościach), formę opodatkowania PIT/CIT oraz limity 150 000/225 000 zł dla kapitału. Zbierz OC/AC, ewentualny GAP, opłaty jednorazowe (rejestracja, przygotowawcza, administracyjne) i parametry eksploatacji (paliwo/energia, serwis, opony, myjnia, parkingi, autostrady). Ustal przebieg roczny i stawki nadprzebiegu.
To całkowity koszt posiadania i użytkowania pojazdu przez cały okres finansowania, obejmujący wszystkie opłaty, eksploatację oraz efekty podatkowe (VAT i PIT/CIT).
Krok 2: Jak policzyć TCO leasingu – opłata wstępna, raty, odsetki i wykup?
Najpierw policz cashflow brutto: opłata wstępna + suma rat (kapitał i odsetki/opłata finansowa) + wykup + koszty okołoleasingowe. Potem wyznacz VAT do odzysku (50%/100%) i efekt PIT/CIT po limitach. TCO „po podatku” = suma brutto − VAT odzyskany − oszczędność PIT/CIT. Wynik przelicz na koszt/miesiąc i koszt/km. Dzięki temu porównasz leasing między sobą oraz z kredytem i gotówką na jednolitych zasadach.
Krok 3: Zasady podatkowe w leasingu: VAT, PIT/CIT i limit 150 000/225 000 zł
VAT: użytek mieszany = 50% VAT od leasingu i eksploatacji; użytek wyłącznie firmowy = 100% VAT po spełnieniu formalności (m.in. ewidencja, procedury). PIT/CIT: limit 150 000 zł (lub 225 000 zł dla EV/wodór) dotyczy części kapitałowej rat i wykupu; odsetki poza limitem. Eksploatacja: mieszany = 75% kosztu powiększonego o nieodliczony VAT, wyłącznie firmowy = 100% po formalnościach.
Krok 4: Jak uwzględnić koszty okołoleasingowe: OC/AC, GAP, rejestracja, prowizje?
W TCO ujmij: OC/AC, ewentualny GAP, opłatę przygotowawczą, administracyjną, rejestrację i inne opłaty z TOiP. Pokaż wariant „z GAP” i „bez GAP” oraz wpływ na wynik w scenariuszu szkody całkowitej. Ustal, które koszty są jednorazowe, a które cykliczne. VAT rozliczasz zgodnie z reżimem 50%/100%.
| Pozycja | W limicie 150/225 tys. (kapitał)? | Poza limitem? | Ujęcie VAT |
|---|---|---|---|
| Rata – część kapitałowa / wykup | Tak | Nie | 50% lub 100% (wg reżimu) |
| Rata – odsetki/opłata finansowa | Nie | Tak | 50% lub 100% |
| OC/AC, GAP, opłaty administracyjne | Nie | Tak (koszty bieżące) | 50% lub 100% |
Krok 5: Jak oszacować eksploatację: paliwo/energia, opony, serwis i przeglądy?
Przyjmij realny przebieg i zużycie, policz paliwo/energię, dodaj serwis, opony, myjnię/parkingi/autostrady. W użytku mieszanym ujmujesz 75% kosztu powiększonego o nieodliczony VAT, przy wyłącznym firmowym – 100% po formalnościach. Rozbij koszty na miesiące i dodaj kolumnę koszt/km, aby widzieć wpływ przebiegu na TCO.
Krok 6: Jak wyliczyć koszt miesięczny „po podatku” i efektywną stopę kosztu (IRR)?
TCO „po podatku” = suma wydatków brutto − VAT odzyskany − oszczędność PIT/CIT. Koszt/miesiąc = TCOpo / liczba miesięcy. Koszt/km = TCOpo / suma km. Dla porównania finansowań użyj w Excelu IRR/XIRR na przepływach po podatku. IRR uwzględnia moment poniesienia VAT i wykupu, więc daje pełniejszy obraz niż sama rata.
- Zbuduj miesięczny cashflow brutto (opłata wstępna, raty, wykup, ubezpieczenia, opłaty).
- Wyodrębnij VAT do odzysku (50%/100%).
- Policz koszt podatkowy: kapitał (w limicie), odsetki (w całości), eksploatacja 75%/100%.
- Wyznacz efekt PIT/CIT i oblicz TCOpo.
- Policz koszt/miesiąc, koszt/km i IRR/XIRR.
Krok 7: Leasing operacyjny czy finansowy – co wybrać przy Twoich parametrach?
Operacyjny: w kosztach podatkowych masz opłatę wstępną i raty (kapitał w limicie 150/225 tys. zł, odsetki poza limitem), VAT w ratach, częsty niski wykup. Finansowy: amortyzacja środka trwałego, w kosztach odsetki i amortyzacja, VAT z góry. Wybór uzależnij od TCO „po podatku”, IRR i wpływu na płynność. W case z użytkiem mieszanym i ceną powyżej 150 tys. zł operacyjny często ma przewagę płynności.
Leasing, kredyt czy gotówka – co opłaca się bardziej? Porównanie TCO „po podatku”
Porównuj trzy formy na identycznym case 36M i w tym samym reżimie podatkowym. Raportuj TCO „po podatku”, koszt/miesiąc, koszt/km i IRR. Poniżej struktura tabeli – uzupełnij liczbami ze swojego arkusza.
| Aspekt | Leasing (operacyjny) | Kredyt | Gotówka |
|---|---|---|---|
| Wpływ na płynność na starcie | Opłata wstępna + opłaty jednorazowe | Wkład własny + prowizja | Cała cena na starcie |
| TCO „po podatku” (36M) | Wylicz w arkuszu (VAT 50/100, limit kapitału) | Wylicz w arkuszu (odsetki vs tarcze amortyzacji/kosztów) | Wylicz w arkuszu (bez kosztu finansowania; same tarcze eksploatacji) |
| Złożoność księgowa | Niska/średnia | Średnia | Niska |
| Własność pojazdu | Po wykupie | Twoja od początku (zastaw) | Twoja od początku |
Pułapki w umowach leasingowych: na co szczególnie uważać?
Sprawdź Tabelę Opłat i Prowizji (TOiP) pod kątem opłat jednorazowych i końcowych. Przeczytaj zapisy o szkodzie komunikacyjnej (ASO, udział własny, wyłączenia), cesji (warunki i koszty), ograniczenia używania za granicą, terminy i zasady rozliczenia nadprzebiegu oraz ponadnormatywnego zużycia. W arkuszu dodaj wiersze „rezerwa ryzyka” na opłaty umowne oraz „luka bez GAP”.
Kalkulator Excel 36M: gotowy szablon i konkretny przykład obliczeń
CASE 36M (techniczny): auto 184 500 zł brutto (150 000 zł netto + 23% VAT), opłata wstępna 20%, 36 rat, wykup 10%, OC/AC 3 600 zł/rok, GAP 1 200 zł/rok, opłaty jednorazowe 800 zł, przebieg 20 000 km/rok. Poniżej uproszczony fragment rachunku jednej raty do przeniesienia do arkusza:
Rata brutto: 3 000 zł = 2 400 zł netto + 600 zł VAT.
Struktura netto: kapitał 2 000 zł (w limicie, auto 150 000 netto), odsetki 400 zł.
Odliczony VAT: 300 zł (50% z 600 zł).
Nieodliczony VAT: 300 zł – zwiększa koszt podatkowy.
Podstawa kosztu PIT/CIT: 2 000 zł (kapitał w limicie) + 400 zł (odsetki poza limitem) + 300 zł (nieodliczony VAT) = 2 700 zł.
Efekt PIT/CIT (19%): 2 700 zł × 19% = 513 zł oszczędności podatkowej.
TCOpo dla tej raty = 3 000 zł − 300 zł (VAT) − 513 zł (PIT/CIT) = 2 187 zł.
Checklista – krok po kroku
- Zbierz ofertę/umowę i TOiP: opłata wstępna, raty (kapitał i odsetki), wykup, OC/AC, GAP, rejestracja, cenniki nadprzebiegu.
- Wybierz reżim: VAT 50% vs 100%, eksploatacja 75% vs 100%; potwierdź wymogi formalne dla 100% VAT.
- Zastosuj limity 150 000/225 000 zł do kapitału, odsetki ujmij bez limitu.
- Wylicz TCO po podatku, koszt/miesiąc, koszt/km, a następnie IRR/XIRR na przepływach po podatku.
- Porównaj Leasing vs Kredyt vs Gotówka na tym samym case 36M – wybierz wariant z niższym IRR i akceptowalną płynnością.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
TCO „po podatku” to wydatki brutto minus VAT odzyskany i oszczędność PIT/CIT po limitach. Wynik rozbij na miesiąc i kilometr w arkuszu 36M.
Nie. Limit dotyczy kapitału w opłatach i wykupu. Odsetki ujmujesz w kosztach bez limitu.
Odliczasz 50% VAT, a do kosztów podatkowych trafia 75% kwoty netto powiększonej o nieodliczony VAT.
Porównaj TCO „po podatku” i IRR. Operacyjny zwykle lepiej działa na płynność (VAT w ratach), finansowy daje amortyzację i VAT z góry.
Nie jest obowiązkowe. Chroni przed luką między odszkodowaniem a saldem umowy przy kradzieży lub szkodzie całkowitej.
100% VAT przy użytku wyłącznie firmowym i spełnieniu wymogów formalnych. 50% VAT przy użytku mieszanym bez dodatkowych formalności.
Zrób jeden case 36M i policz TCO „po podatku”, koszt/miesiąc, koszt/km oraz IRR dla każdej opcji. Wybierz wariant z niższym IRR i akceptowalną płynnością.
Źródła
- Ustawa o VAT – art. 86 i 86a (tekst ujednolicony PDF, ISAP)
- Ustawa o PIT – art. 23 (PDF, ISAP)
- Ustawa o CIT – art. 16 (PDF, ISAP)
- MF – Objaśnienia podatkowe „Samochód w firmie”, 09/04/2020 r. (PDF)
- MF – strona objaśnień z historią zmian
- Rzecznik Finansowy – „Samochód w leasingu a ubezpieczenia”, 24/02/2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Analityk produktów finansowych i Ekspert w Homebanking.pl
Data aktualizacji artykułu: 15 października 2025 r.
Kontakt przez LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi profesjonalnej porady finansowej ani prawnej. Prezentowane treści mogą nie wyczerpywać tematu w pełni i nie uwzględniać Twojej indywidualnej sytuacji. Zawsze konsultuj swoje decyzje z licencjonowanym specjalistą, który dostosuje poradę do Twoich potrzeb. Artykuł może zawierać linki partnerskie, z których autor otrzymuje wynagrodzenie bez dodatkowych kosztów dla Ciebie. Pamiętaj, że ostateczne decyzje podejmujesz na własną odpowiedzialność.
Bloger, afiliant z 18-letnim doświadczeniem, specjalista od sprzedaży usług finansowych przez programy partnerskie.